MOHSEN AZAD

پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکي تهران با همکاري دانشگاه رازي کرمانشاه موفق به طراحي نانوموتوري شدند که قادر است سلول‌هاي سرطان خون (لوسمي) را از نمونه‌ي خون مورد آزمايش جدا کند. ساخت اين نانوموتور به منظور جداسازي و در ادامه اندازه‌گيري ميزان غلظت سلول‌هاي سرطاني در نمونه‌ي خون فرد مبتلا، توسط يک نانوحسگر زيستي انجام شده‌است.

به گزارش ستاد ويژه توسعه فناوري نانو،در سال 2016، نزديک به 25 هزار نفر در سراسر دنيا، جان خود را بر اثر بيماري سرطان خون از دست دادند. از طرفي، براساس آمار سازمان بهداشت جهاني(NIH)، هزينه‌ي اوليه‌ي درمان بيماران لوسمي براي هر نفر حدود 36000 دلار برآورد شده‌است. جداسازي و اندازه‌گيري گونه‌هاي بيولوژيکي، از جمله سلول‌هاي سرطاني از نمونه‌هاي انساني به کمک روش‌هايي نظير فلورسانس، از پرهزينه‌ترين مراحل تشخيص و درمان بيماري است. با توجه به هزينه‌ي بالاي اين فرايند، ارائه‌ي روشي جايگزين به منظور کاهش هزينه‌ي مراحل درماني ضروري به نظر مي‌رسد. زيست‌حسگرهاي الکتروشيمايي برپايه‌ي گيرنده‌هاي زيستي (bio-receptor) همچون آنتي بادي‌ها و آپتامرها، به دليل حساسيت بالا، قيمت مناسب و سهولت کار، يکي از بهترين گزينه‌ها جهت اندازه‌گيري سلول سرطاني است.

دکتر محمود عموزاده تبريزي، عضو هيأت علمي پژوهشگاه علوم نوين در پزشکي، در خصوص اهداف دنبال شده در اين طرح عنوان کرد: «اين کار پژوهشي شامل دو بخش اصلي است. در بخش اول تلاش شده تا با به‌کارگيري موادي ارزان قيمت، نانوموتوري ساخته شود که بتوان از آن به‌منظور جداسازي سلول سرطان HL-60 استفاده کرد. در ادامه نيز با طراحي يک نانوحسگر زيستي به اندازه‌گيري غلظت اين سلول سرطاني پرداخته شده‌است. البته در ساخت هر دوي آن‌ها از آپتامر نيز بهره گرفته شده‌است.» نتايج اين پژوهش در حوزه‌ي پزشکي و زمينه‌ي ساخت ابزار‌هاي تشخيص طبي جهت اندازه‌گيري سلول‌هاي سرطاني کاربردي خواهند بود.

به گفته‌ي اين محقق نانوموتور به‌کار رفته در جداسازي سلول سرطاني در اين پژوهش، نسبت به موارد گزارش در ساير منابع علمي ارزان‌تر است. از طرفي با توجه به اين که در ساخت آن از آپتامر استفاده شده‌است، اين نانوموتور از گزينش پذيري خوبي براي جداسازي سلول سرطاني برخوردار است. همچنين کاربرد آپتامر در ساخت نانوحسگر نيز منجر به گزينش‌پذيري بالاي آن شده‌است.