MOHSEN AZAD

شايد اولين و طبيعي‌ترين علت سرخ شدن چشم‌ها خستگي ناشي از كاركردن زياد با چشم‌ها و كم‌خوابي باشد البته قرمزي چشم مي‌تواند دلايل گوناگوني داشته باشد كه از آن ميان مي‌توان به انواع عفونت‌ها، التهاب‌هاي خارج چشمي و داخل چشمي، خشكي چشم، تحريكات خارجي و حساسيت نيز اشاره كرد، اما در صورتي كه تمام علل آن را به نحوي بتوان رد كرد ممكن است چشم‌ها حتي بدون هيچ دليل مشخصي در برخي شرايط دچار قرمزي شود.

به گزارش جام‌جم‌آنلاين، اما چرا چشم‌ها ناخودآگاه قرمز مي‌شود؟ يعني به زبان ساده چه فرآيندي منجر به مشاهده سرخي در چشم مي‌شود؟ دكتر محمد رياضي‌اصفهاني، فوق‌تخصص جراحي شبكيه در پاسخ به اين پرسش مي‌گويد: كم‌خوابي يا استفاده بيش از حد از چشم‌ها در شرايط بد محيطي يا نور نامناسب بخصوص در مواردي كه چشم فرد دچار اختلال‌هايي چون عيوب انكساري، انحرافات مخفي يا خشكي‌هاي خفيف چشم باشد، مي‌تواند باعث تشديد ناراحتي بيمار شده و به صورت قرمزي خود را نشان دهد.

البته در صورتي كه قرمزي چشم همراه با علائم ديگري از قبيل سوزش، تورم يا كاهش ديد باشد‌، لازم است از سوي چشم‌پزشك معاينه شود و از نظر وجود بيماري‌هاي خطرناك‌تر چشمي مورد بررسي قرار گيرد.

عفونت‌هاي چشمي بر حسب محل و بافت درگير شده مي‌تواند علائم متفاوتي مانند وجود ترشحات، سوزش، احساس جسم خارجي، كاهش ديد و درد داشته باشد.

دكتر رياضي در گفت‌وگو با جام‌جم با تاكيد بر اين‌كه استفاده از قطره چشمي نفازولين براي درمان قرمزي چشم به‌طور كلي توصيه نمي‌شود، توضيح مي‌دهد: استفاده از نفازولين مي‌تواند باعث پوشيده شدن علائم بيماري و تشخيص ديرتر بيماري فرد شود. از سوي ديگر با گذشت زمان از ميزان آثار آن كاسته مي‌شود و تاثيري بر ميزان قرمزي ندارد. به بيان ديگر، استفاده از آن بايد با تائيد چشم‌پزشك بوده و پس از بررسي چشم از نظر نوع بيماري چشمي انجام شود.

شايد بسياري از افراد ندانند مصرف خودسرانه قطره‌هاي چشمي مي‌تواند باعث بروز عوارضي از جمله كاتاراكت، آب سياه، تغيير فلور طبيعي ميكروبي چشم (‌ميكروب‌هاي بي‌ضرري كه به‌طور طبيعي در سطح چشم وجود دارد) و كاهش دفاع چشم در مقابل ميكروب‌هاي بيماري‌زا و حساسيت شود.

اما دكتر رياضي، اشك مصنوعي را از اين قطره‌ها مستثني كرده و مي‌گويد: قطره‌هايي كه به صورت اشك مصنوعي با نام‌هاي مختلف وجود دارد ـ در صورتي كه با توصيه چشم‌پزشك استفاده شود ـ مي‌تواند با كمترين عوارض مورد استفاده طولاني‌مدت قرار گيرد، ولي محلول‌هايي كه براي شست‌وشوي چشم عرضه مي‌شود در چشم‌هاي سالم استفاده چنداني ندارد و چشم سالم سيستم‌هاي حفاظتي و شست‌وشوي كاملي براي فرد دارد كه بسيار موثر عمل مي‌كند.

آلودگي هوا كه به معضل بزرگ كلانشهر‌ها تبديل شده است، فقط آثار خود را در قلب و ريه‌ها بروز نمي‌دهد، بلكه مي‌تواند منجر به بروز نشانه‌هايي چون سرخي‌، سوزش و حتي عفونت در چشم‌ها شود؛ يعني آلودگي هوا مي‌تواند با تحريك چشم‌ها ايجاد سوزش، قرمزي و اشك‌ريزش شود.

اما دكتر رياضي به راهكاري براي محافظت از آسيب‌پذيري چشم‌ها در چنين وضعي اشاره مي‌كند و مي‌گويد: در اين حالت بهترين راه، محافظت از چشم‌ها با قرار نگرفتن در معرض مستقيم آلودگي با امتناع از تردد در شهر طي ساعت‌ها و روزهاي بسيار آلوده است. در مواردي كه آلودگي هوا باعث تحريك شديد چشم‌ها شده باشد، مي‌توان با استفاده از قطره‌هاي اشك مصنوعي يا محلول‌هاي شست‌وشو اقدام به شست‌وشوي چشم كرد. در اين حال، استفاده از محلول‌هاي بدون نگهدارنده مي‌تواند عوارض كمتري داشته باشد.

شايد پرسش شما هم اين باشد اگر سرخي چشم تكرار و ادامه داشته باشد، بايد ‌دنبال چه دلايلي گشت؟

به گفته متخصصان چشم، تمام عواملي كه به نحوي بتواند باعث گشادشدن عروق بدن و ازجمله چشم شود و نيز عواملي كه باعث ايجاد التهاب در بافت‌هاي بدن مي‌گردد، منجر به قرمزي چشم نيز مي‌شود .

البته دكتر رياضي بر تاثير برخي داروها در بروز قرمزي چشم نيز تاكيد كرده و مي‌گويد: داروها نيز با مكانيسم‌هاي مختلف مي‌تواند باعث قرمزي چشم شود. برخي از داروها با اثر بر عواملي كه موجب تنظيم قطر عروق مي‌شود، مي‌تواند موجب گشادي عروق شود. از طرف ديگر، برخي داروها مي‌تواند باعث فعال شدن سيستم ايمني بدن شده و در بافت‌هاي مختلف بدن و مخاط‌ها و از جمله چشم باعث قرمزي، سوزش يا حتي زخم‌هاي شديد شود.

از آنجا كه استرس مي‌تواند بر سيستم‌هاي مختلف بدن اثر گذاشته و تغييراتي در دستگاه عصبي خودكار، هورمون‌هاي مختلف و سيستم ايمني بدن داشته باشد، به‌طور غيرمستقيم نيز مي‌تواند باعث تشديد بسياري از بيماري‌هاي چشمي يا حتي ايجاد برخي از آنها شود.

پس مراقبت از چشم‌ها، پيشگيري از بروز بيماري‌هاي ناشي از عفونت و آلودگي، معاينه‌هاي دوره‌اي چشم‌ها براساس سن و بيماري زمينه‌اي، جلوگيري از مصرف خودسرانه داروهاي چشمي و توجه به توصيه‌هاي متخصصان مي‌تواند از حاد شدن مشكلات و عوارض ساده و قابل رفع چشمي جلوگيري كند.