MOHSEN AZAD

خيلي از ما روي پوستمان لكه‌هاي كوچك و بزرگي داريم كه از بچگي با ما همراه شده و تا آخرين روزهاي عمر هم روي پوستمان جا خوش مي‌كند.

به گزارش جام جم آنلاين، اين لكه‌ها به رنگ‌ها و شكل‌هاي مختلف همنشين پوست مي‌شود و چنان به آنها عادت مي‌كنيم كه گاه حتي نمي‌بينيم‌شان، تا اين ‌كه يك روز يك نفر مي‌گويد: «واي چه خال بزرگي!» آن وقت است كه جلوي آينه مي‌ايستيم و با دقت بيشتري به اين همنشين سال‌هاي دور نگاه مي‌كنيم.

بعضي‌ها چند خال مختلف و متفاوت دارند و گروهي هم هستند كه بسيار بندرت چنين لكه‌هايي را مي‌توان روي پوست‌شان ديد و تشخيص داد.

متخصصان مي‌گويند تعداد خال‌ها در افراد و نژادهاي مختلف متفاوت است و تعدادشان در يك فرد بيشتر به عوامل ژنتيكي مربوط مي‌شود. اين خال‌ها گاه از همان بدو تولد روي پوست ظاهر شده و گاهي هم پس از تولد شاهد ايجادشان هستيم؛ اما هر زماني كه ايجاد شود و هر طور كه باشد، حاصل افزايش و رشد سلول‌هاي رنگدانه‌ساز پوست است البته اين روزها، بعضي‌ها هم به فكر برداشتن‌ خال‌ها مي‌افتند اما سوال اينجاست كه كدام خال را بايد برداريم و به كدام‌يك نبايد كاري داشته باشيم؟ آيا برداشتن خال براي زيبايي صدمه‌اي به پوست نمي‌زند؟ چه زماني وجود خال‌هاي پوستي، خطر بروز بيماري‌هاي مهم را افزايش مي‌دهد؟ و سوالاتي از اين است.

دكتر اميرهوشنگ احساني، متخصص پوست و مو در اين‌باره به جام‌جم مي‌گويد: چنانچه تعداد سلول‌هاي ملانوسيت كه توليدكننده رنگدانه پوست است، به صورت زنجيره‌اي و خوشه‌وار در يك منطقه از پوست افزايش يابد، خال‌ها روي پوست بدن ايجاد خواهد شد كه البته براساس ميزان افزايش تعداد اين سلول‌ها، خال مي‌تواند مسطح يا برجسته باشد.

بعضي از خال‌ها روي پوست بدن ما از همان بدو تولد بوده و همين طور هم تا پايان عمر باقي خواهد ماند، اما برخي از خال‌ها هم با گذشت زمان و در سال‌هاي بعد ايجاد مي‌شود.

دكتر احساني با اشاره به اين كه خال‌ ممكن است اكتسابي يا مادرزادي باشد، در مورد خال‌هاي مادرزادي توضيح مي‌دهد: خال‌هاي مادرزادي ويژگي‌هاي خاصي دارد؛ اين خال‌ها معمولا سطح مخملي‌شكلي داشته و ممكن است موهاي روي آن نيز افزايش يابد. به اين نكته هم بايد توجه داشت كه خال‌هاي مادرزادي براساس اندازه‌شان، اهميت خاصي پيدا مي‌كند؛ چراكه ممكن است در آينده احتمال بروز بدخيمي براي آنها وجود داشته باشد.

به گفته وي، ديده شده است احتمال بدخيمي يا ملانوم كه سرطان سلول‌هاي رنگدانه‌اي است، در خال‌هاي مادرزادي بزرگ‌تر از 20 سانتي‌متر بشدت افزايش مي‌يابد و به همين دليل بايد مورد توجه قرار گيرد. با اين حال در صورتي كه اندازه اين خال‌ها كوچك‌تر از 20 سانتي‌متر باشد، معمولا كمتر شاهد بروز اين اتفاق هستيم.

اين عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشكي تهران درباره خال‌هاي اكتسابي كه بعد از تولد ايجاد مي‌شود، چنين مي‌گويد: تعداد خال‌ها در يك فرد به عوامل ژنتيكي مربوط مي‌شود و رفتار آنها هم متفاوت است. بعضي خال‌ها مسطح بوده و بعضي هم رشد مي‌كند و كمي برجسته مي‌شود. همچنين جالب است بدانيد با افزايش سن، به‌تدريج ممكن است خال‌ها رنگدانه‌شان را از دست داده و همرنگ پوست شود. البته بايد اين نكته را هم در نظر داشته باشيم كه اين خال‌ها معمولا خوش‌خيم است.

اين متخصص پوست و مو تاكيد مي‌كند: اگر اندازه خال تغيير كند و ناگهان بزرگ‌تر از قبل شود يا اگر تغيير رنگ زيادي داشته باشد و شكل هندسي نامنظمي پيدا كند، احتمال بدخيمي آن هم افزايش مي‌يابد. چنين حالت‌هايي ممكن است در خال‌هاي قديمي ديده شود؛ به اين معني كه يك خال از گذشته به صورت طبيعي وجود داشته و بعد از گذشت مدتي، چنين اتفاقاتي برايش پيش مي‌آيد كه در اين شرايط سعي مي‌شود نمونه‌برداري و پس از آن هم جراحي انجام ‌شود.

وي مي‌افزايد: چنانچه يك خال از ابتدا اين مشخصات را داشته باشد، اين احتمال هم از همان زمان وجود دارد؛ بنابراين حتما بايد براي اين نوع خال نمونه‌برداري انجام داده و اگر شك باليني براي ايجاد بدخيمي وجود داشته باشد، بايد خال را كاملا برداريم.

اگر يك روز به صورت اتفاقي متوجه شويد يك خال جديد روي پوستتان ايجاد شده چه مي‌كنيد؟ خيلي از ما وقتي خال جديدي را روي پوست‌مان پيدا مي‌كنيم، اول مي‌ترسيم و آن را به يك بيماري مربوط مي‌دانيم. آيا واقعا توليد هر خال جديد مي‌تواند علامتي براي ايجاد يك بيماري باشد؟ و اصلا تا چه سني بايد منتظر ايجاد خال‌هاي جديد باشيم؟

دكتر احساني به اين سوال چنين پاسخ مي‌دهد: معمولا بعد از سي و پنج تا چهل سالگي، احتمال ايجاد خال‌هاي جديد كاهش مي‌يابد، ولي تا قبل از آن ممكن است اين خال‌ها روي پوست فرد ايجاد شود. البته اگر بعد از سنين سي و پنج تا چهل سالگي، خال جديدي روي پوست ايجاد شود، اهميت خاصي دارد و بايد با دقت بيشتري آن را بررسي كنيم.

به گفته اين پزشك متخصص، در سنين نوجواني، دوران بلوغ و بارداري ممكن است تعداد خال‌ها بيشتر شده يا پررنگ‌تر از قبل شود.

روي پوست بدن خيلي از افراد، خال‌هايي با رنگ‌هاي مختلف وجود دارد؛ خال‌هاي قرمز و آبي كه ممكن است مردم از آنها بترسند و تصور كنند احتمال بدخيمي ميان اين نوع خال‌ها بيشتر است.

دكتر احساني ضمن بيان اين‌كه خال‌هاي قرمز، خال‌هاي عروقي بوده و خطر بدخيمي هم ندارد، يادآور مي‌شود: اين خال‌ها با افزايش سن روي پوست به وجود آمده و البته خوش‌خيم هم هست؛ تعداد آنها ارثي بوده و روي تنه، سينه، دست و پا ممكن است ايجاد شود. بنابراين فقط در صورتي كه فرد از نظر زيبايي بخواهد اين نوع خال‌ها را بردارد، مي‌تواند براي اين كار اقدام كند.

اين عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشكي تهران مي‌افزايد: بهتر است خالي كه خونريزي كرده يا خيلي در معرض تحريك قرار دارد، مانند خالي كه روي گوش يا گردن فرد است و دائم به دسته عينك يا لباس گير مي‌كند، برداشته شود.

اين متخصص پوست و مو درباره خال‌هاي هاله‌دار هم مي‌گويد: اين هاله ممكن است سفيد يا قرمز باشد و در واقع واكنشي است نسبت به خال؛ اما احتمال بدخيمي در مورد آن وجود ندارد و براساس شكل و نوع هاله، شيوه برخورد با آن متفاوت خواهد بود.

به گفته وي، برداشتن خال‌ها براي زيبايي بيشتر ضرورتي ندارد، ولي چنانچه فرد به اين كار تمايل داشته و نسبت به آن اقدام كند، مشكلي نيز ايجاد نخواهد شد.