MOHSEN AZAD

تعيين گروه سلولي ( Cell type )

1. چهار عدد لوله را بصورت D,AB,B,A مشخص كنيد .

2. در هر لوله يك قطره از آنتي سرمهاي مربوطه را بريزيد .

3. در هر يك از لوله ها يك قطره از سوسپانسيون 5ـ3% گلبول قرمز بيمار را اضافه نمائيد .

( نمونه خون مي تواند به صورت لخته يا در ماده ضد انعقاد جمع آوري شده باشد ، براي تهيه رقت 5ـ3% ، نمونه را سه بار با سرم فيزيولوژي شستشو داده و در نهايت مقداري سرم فيزيولوژي اضافه گردد تا گلبول هاي قرمز به رقت 5ـ3%   برسند ، براي تأييد رقت سوسپانسيون مي توان از دستگاه ميكرو هماتوكريت استفاده كرد .)

4. لوله ها را به آرامي تكان دهيد ، سپس بمدت 30 ثانيه با دور 3400 دور در دقيقه (g1000) سانتريفوژ نمائيد ( ترجيحاً با استفاده از سروفيوژ )

5. لوله ها را در مقابل نور از نظر آگلوتيناسيون بررسي كنيد .

هرگونه آگلوتيناسيون يا هموليز مؤيد واكنش مثبت مي باشد ، در غير اينصورت واكنش منفي بوده  كه بايد حتماً از نظر ميكروسكوپي نيز كنترل شود .

نكته 1: در روش سل  تايپ ، هميشه ابتدا آنتي سرمها داخل لوله ها ريخته شود و سپس كليه لوله ها از نظر ريختن آنتي سرمها كنترل گردد .

نكته 2 : روش خواندن آگلوتيناسيون : بعد از بيرون آوردن لـولـه هـا از سـروفيوژ ، لوله را كج كرده و به آرامي حركت مي دهيم تا گلبول هاي چسبيده شده به ته لوله جدا شوند و سپس شدت واكنش را قرائت مي كنيم .

تعيين گروه سرمي ( Back type )

1. سه عدد لوله را بصورت A و B و O مشخص كنيد .

2. يك قطره از سرم بيمار را در هر لوله بريزيد ( لوله ها بايد از نظر ريختن سرم كنترل شوند )

3. يك قطره از سوسپانسيون 3 تا 5 درصد گلبول قرمز A Cell  و B Cell  و O Cell را جداگانه در لوله هاي مربوطه اضافه نمائيد .

_ سوسپانسيون A Cell : مخلوطي از گلبول هاي قرمز حداقل 2 فرد با گروه خون A مي باشد .

_ سوسپانسيون B Cell : مخلوطي از گلبول هاي قرمز حداقل 2 فرد با گروه خون B مي باشد .

_ سوسپانسيون OCell : براي تهيه O cell گلبول هاي قرمز حداقل 1 فرد با گروه خون O استفاده مي شود . درتعيين گروه بندي سرمي استفاده از Ocell الزامي نمي باشد ولي آنتي بادي هاي نامنظم كه در دماي اتاق فعال هستند با اين روش شناسايي مي شوند .

1) سوسپانسيونهاي گلبولهاي O,B,A توسط پرسنل بانك خون تهيه مي شوند .

2) به آرامي محتويات لوله ها را مخلوط كنيد و سپس به مدت 30 ثانيه در دورrpm 3400 با سروفيوژ سانتريفوژ كنيد .

3) لوله ها را  در مقابل نور به ملايمت تكان داده و از نظر آگلوتيناسيون بررسي نماييد .

4) درصورت هماهنگي و همخواني بين Back type , Cell type نتيجه گروه خون را مي توان گزارش نمود .

آزمايش DU

در موارديكه نتايج حاصل از آزمايش ، Rh منفي است و نيز در واكنشهاي ضعيف ميكروسكوپي به آزمايش DU مبادرت مي شود .

روش آزمايش :

1- يك قطره از آنتي سرم D و يك قطره از سوسپانسيون 5ـ3 درصد از گلبولهاي قرمز بيمار را در يك لوله آزمايش ريخته و مخلوط نمائيد .

2- لوله را به مدت 60ـ45 دقيقه در بن ماري 37 درجه سانتي گراد قرار دهيد .

3- پس از خاتمه زمان مذكور ، لوله را سه مرتبه با سرم فيزيولوژي شستشو داده و بار آخر محلول رويي را خالي كرده و يك قطره آنتي هيومن به آن اضافه كنيد و 30 ثانيه در دورrpm  3400  سانتريفوژ كنيد .

4- لوله را در مقابل نور به ملايمت تكان داده و از نظر آگلوتيناسيون بررسي كنيد ، موارد منفي را با ميكروسكوپ كنترل نمائيد ، نتايج منفي را مي توان با استفاده از گلبول هاي قرمز حساس شده تأييد نمود .

اشكالات و علل بروز خطا در گروه بندي ABO

عوامل بروز خطا در گروه بندي سيستم ABO به  دو بخش عمده تقسيم مي شوند :

الف ـ عوامل مرتبط با آنتي ژن يا آنتي بادي

ب ـ عوامل تكنيكي

الف ـ عوامل مرتبط با آنتي ژن يا آنتي بادي

اين عوامل شامل 4 گروه اصلي زير مي باشد :

1) كاهش و يا فقدان ايزو آگلوتينين :

كاهش يا فقدان آنتي كرهاي گروه خوني در گروه بندي سرمي منعكس شده كه علل عمده آن عبارتند از :

الف ) ضعف يا نقصان طبيعي آنتي كرهاي گروه خوني ، در نوزادان ( قبل از شش ماه ) و افراد مسن و نيز افراد مبتلا به ديس پروتئينمي و هيپوگاماگلبولينمي ( لوسمي ها و لنفوم )

ب ) بيماران مبتلا به نقص سيستم ايمني ، انجام شيمي درماني و استفاده از داروهاي مهاركننده ايمني

ج ) كيمريسم (Chimerism) : مخلوط دو نوع مختلف از گلبول هاي قرمز در يك فرد كه بدنبال تزريق خون قبلي ، تعويض خون نوزادان ، انتقال خون جنين به مادر هنگام زايمان و پيوند مغز استخوان و انواع نادر ارثي  پديد مي آيد .

2) تضعيف يا فقدان آنتي ژنهاي گروه خوني :

تضعيف يا فقدان آنتي ژنهاي A يا B و يا هردو از عوامل ديگر ناهماهنگي در گروه بندي سلولي و سرمي به شمار مي رود كه در گروهبندي سلولي منعكس مي شود و علل عمده آن :

·               تغييرات كمي و كيفي آنتي ژن در لوسمي ها و تومورهاي بدخيم

·               غلظت بالاي آنتي ژنهاي (B,A)محلول در سرم  در بيماريهايي مثل كارسينوم معده و پانكراس

·               گروه هاي فرعي  Aيا B

3) واكنش هاي غيرمنتظره در گروه بندي مستقيم :

·             تغيير ماهيت گلبولهاي قرمز توسط آنزيم هاي باكتريايي (acquired B Antigen)

·             پلي آگلوتيناسيون ( ظاهر شدن آنتي ژن مخفي T در عفونت هاي باكتريايي و آگلوتيناسيون گلبولهاي قرمز با سرم تمامي افراد )

·               آنتي كر ضد Acriflavin ( ماده رنگين در آنتي سرم B ) كه موجب آگلوتيناسيون كاذب با گلبولهاي قرمز B مي شود .

4) واكنش هاي غيرمنتظره در گروه بندي معكوس :

·               وجود اتوآنتي بادي هاي سرد يا گرم كه موجب واكنش در دماي اتاق مي شوند .

·               آلوآنتي بادي هاي مختلف

·               تشكيل رو لو

·               آنتي بادي ضد دارو

ب ـ عوامل تكنيكي ايجاد خطا در گروه بندي سيستم ABO  :

شايع ترين علت بروز خطا و ايجاد ناهماهنگي در گروهبندي سلولي و سرمي را عوامل تكنيكي تشكيل مي دهند كه رايج ترين آنها عبارتند از :

1-     آلودگي ابزار ( لوله ، پيپت و غيره ) معرف ها ( آنتي سرم و سوسپانسيون سلولي ) كه واكنش هاي مثبت و منفي كاذب را به همراه دارند .

2-          عدم تناسب سرم يا آنتي سرم با سوسپانسيون سلولي ( واكنش منفي كاذب )

3-          عدم توجه به وجود هموليز ( منفي كاذب )

4-          تضعيف يا كاهش تيتر آنتي سرم و كهنه بودن سوسپانسيون سلولي كه واكنش منفي كاذب به همراه دارند .