MOHSEN AZAD

غالباً علامتی در بچه‌های کمتراز ۲ سال دیده نمی‌شود. بچه‌های بین ۴، ۱۵ سال ممکن است مختصر نشانه‌ی ریوی داشته باشند.

در نوجوان‌های بزرگتر و جوان‌ها نشانه‌های شدیدتر و طولانی‌تر پیش می‌آید که بعد از ۴ تا ۶ هفته بعد از تماس خواهد بود که عبارتند از: تب، سردرد، عرق شبانه، دردهای عضلانی و خستگی شدیدی که لازم می‌شود ۱۶ تا ۲۴ ساعت بستری می‌شود.

بعد از چند روز نشانه‌های دیگری ممکن است اضافه شوند: گلودرد، لوزتین متورم، بی‌اشتهایی و کم شدن وزن، درد مفاصل، شکم درد، لرز، تورم غدد در گردن و زیر بغل، جوش‌های قرمز رنگ که معمولاً در سینه ظاهر می‌شوند.

علائم با شیوع کمتر عبارتند از:

مشکل نفس کشیدن، تهوع، استفراغ، زرد شدن پوست و زردی قسمت سفید چشم، بی‌نظمی‌ ضربان قلب و حساسیت به نور و در طی ده روز از شدت بیشترنشانه‌ها کاسته می‌شود ولی ممکن است تا ۴ هفته دوام داشته باشند.

خستگی مخصوصاً ممکن است طولانی شود و مبتلایان به عفونت مونوکلئوزیس مدت ۲ تا ۳ هفته وقت لازم داشته باشند تا به زندگی منظم خود برگردند و تا ۳ ماه طول بکشد تا انرژی نرمال خود را دوباره پیدا کنند و خوب بشوند.

شخصی که بیماری M.I دارد باید از فعالیت شدید خسته کننده اجتناب کند و مخصوصاً از ورزش‌های درگیری دار از جمله کشتی و کاراته برای حداقل ۴ هفته دور باشد تا از خطر پارگی طحال جلوگیری شود و ضمناً در طول این مدت خوردن نوشابه‌های الکلی و بلند کردن بار سنگین ممنوع است.

افرادی که سیستم ایمنی آنها لطمه دیده است، براثر ابتلا به ایدز یا خوردن بعضی داروها بعد از انجام دادن تعویض عضو (ترانسپلانت) ممکن است نشانه‌های شدیدتری داشته باشند وبیماری شدیدی از M.I را تجربه کنند.

*  تشخیص و درمان:

سوابق بالینی و معاینات فیزیکی، به علاوه احتمال در معرض mono قرارداشتن، ممکن است ما را به شک اولیه این بیماری راهنمایی کند. تب، قرمزی گلو با لوزه‌های متورم و پوشیده از چرک، تورم غدد گردن، راش روی سینه و یک طحال بزرگ شده از علائم این بیماری هستند. برای تأیید تشخیص، آزمایش خون برای پیدا کردن گلبول‌های سفید غیر طبیعی واندازه‌گیری میزان گلبول‌های سفید و پلاکت‌ها و آنتی‌بادی علیه CMV, EBV معمولاً انجام می‌شود تا تشخیص M.I مسلم شود.

مانند اکثر عفونت‌هاى ویروسی، درمان اختصاصى و مؤثرى بارى مونونوکلئوز وجود ندارد. درمان جنبه حمایتى دارد و شامل استراحت در بستر، خوردن مایعات فراوان، و غذاى مقوى است (على‌رغم کاهش اشتها). قرقره کردن آب نمک گرم ممکن است گلودرد را تسکین دهد و استامینوفن ممکن است در صورت لزوم مصرف شود. مصرف آنتى‌بیوتیک توصیه نمى‌شود مگر آنکه عفونت باکتریائى ثانویه بروز کند.

یک داروی آنتی‌ویرال اختصاصی برای درمان بیماری M.I نمی‌شناسیم ولی اگر لوزتین شدیداً متورم هستند، درمان با کورتیکواستروئید از قبیل پردنیزولون را می‌توان تجویز کرد و اگر عفونت استرپتوکوکال به همراه گلودرد وجود دارد آنتی‌بیوتیک می‌دهیم.

استراحت در بسترگران‌ترین دارویی است که در ایران می‌توانیم به مریض‌ها پیشنهاد کنیم اما خوردن مایعات به مقدار زیاد توصیه می‌شود از قبیل آب و آب میوه‌ تا تب پایین‌ بیاید و از دهیدریشن جلوگیری شود.

اگر مریض دردش زیاد است ایبوپروفن یا استامینوفن ضد تب و درد خوبی هستند. بچه‌های زیر ۱۸ سال نباید آسپیرین بخورند زیرا ممکن است خطر سندرم Reye پیش بیاید (آنسفالوپاتی همراه تب، استفراغ و…) گلودرد خفیف را می‌توان با غرغره کردن آب نمک، نوشیدن مایعات سرد، خوردن دسرهای یخ زده بهتر کرد.

و شما بیمار محترم : در صورت ابتلا به منونوکلئوز عفونی  ، درد ناگهانى در قسمت فوقانى و چپ شکم  (که ممکن است ناشى از پارگى نادر یک طحال بزرگ شده باشد) باید شما را هشیار کند که فوراً به پزشک مراجعه کنید.

برای کاهش درد گلو ، غرغره کردن مکرر با چای غلیظ یا آب نمک گرم ( یک قاشق چایخوری نمک در ۲۵۰ سی سی آب ) توصیه می شود . برای ناراحتی خفیف مصرف داروهای بدون نسخه نظیر استامینوفن ممکن است کافی باشد . 

 به هر حال در صورت مبتلا شدن به این بیماری در بستر استراحت کنید و اگر در طی بیماری میل به غذا نداشتید ، مصرف مایعات کافی را ادامه دهید . در طی دوره تب بالا حداقل روزانه ۸ لیوان آب یا آب میوه مصرف کنید تا دچار کم آبی نشوید که عوافب جبران ناپذیری را در پی دارد .

*  خطرها و عوارض :

بیشتر مریض‌ها در عرض ۳ هفته بهبودی کامل می‌یابند اما کومپلیکاسیون‌های متعددی از M.I وجود دارند از جمله نوعی هپاتیت. یک خطر مسلم و قابل توجه برای طحال وجود دارد، ارگانی که در مجاورت معده قرار دارد که گلبول‌های سفید برای جنگیدن با عفونت تولید می‌کند.

طحال ممکن است نرم و بزرگ شود و در موارد نادری پاره شود و تولید درد ناگهانی و شدید در قسمت فوقانی چپ شکم به وجود آورد و احتمالاً خونروی داخلی بدهد که بالقوه کشنده است و باید طحال برداری شود.

علامت خطر دیگر که ممکن است هشداری بر یک عارضه باشد تنفس مشکل و صدادار است، مخصوصاً در نوجوانان، خطر دیگر تورم در گلو و لوزه‌هاست که شاید باعث بسته شدن راه هوایی شود. تجویز کورتیکواستروئید ممکن است شرایط را بهتر کند اما بستری شدن در بیمارستان و جراحی گاهی ضرورت پیدامی‌کند.

در سینوس‌ها وگوش و نشانه‌هایی که برای بیشتر از ۴ هفته دوام دارند نیزاندیکاسیون‌های جدی‌تر و شرایطی که توجهات بیشتر پزشکی را لازم دارند، هستند.

عوارضی که در CNS پیش می‌آیند اگرچه غیر متعارف هستند ولی جدی‌ باید گرفته شوند و این‌ها شامل آنسفالیت‌ها، تشنج‌ها، سندرم‌ Guillain, Baerre (پلی نوریت با علت ناشناخته با ویژگی‌ ضعف عضلانی و پارالیزی)، ضایعات عصبی و مننژیت‌های آسپتیک، هستند.

هدف :

تشخیص سرولوژیک مونو نوکلئوز عفونی

اساس روش آزمایش :

هما گلوتیناسیون ( سرم افراد مبتلا به مونونوکلئوزعفونی دارای آنتی بادیهایی هستند که باعث آگلوتیناسیون برخی از گلبولهای سرخ می گردند )

نوع نمونه اولیه :

سرم  

مواد و تجهیزات لازم :

سرم فیزیولوژی – تایمر – شیکر مخصوص سرولوژی (دوتاتور )

روش کالیبراسیون :

مراحل کاری :

·       -قطره کنترل مثبت ویک قطره کنترل منفی ویک قطره نمونه سرم رقیق نشده را روی دایره های پلیت قرار دهید

·       معرف (1) سلولهای نشانگر را به طور ملایم به هم زده وبعد از یکنواخت شدن یک قطره از آن را کنار هرکدام نمونه ها قرار داده و پس از مصرف در معرفها را محکم بسته وبه طور ایستاده در جعبه قرار دهید

·       -با استفاده از همزن یکبار مصرف دو قطره را با هم مخلوط و در سطح دایره پخش نمایید

·       -پلیت را به طور ملایم به مدت دو دقیقه به صورت دورانی با دست ویا روتاتور حرکت داده ودر طول این مدت سلولها راازنظر هما گلوتیناسیون بررسی کنید (بهتراست دور دوتاتور 100-80 RPM  برای دو دقیقه باشد)

·       -خواندن تست

-واکنش منفی :سوسپانسیون همگن بدون آگلوتینا سیون

-واکنش مثبت : آگلوتیناسیون مشخص با میزانهای مختلف

نتیجه منفی احتمال مونو کلئوز عفونی را از بین می برد

نتیجه مثبت تقریبا بطور حتم نشانگر مونو نوکلئوز عفونی است ( که باید سرم را رقیق کرد به نسبت های 2/1 و 6/1 و8/1 و .. و تست را تکرار کرد ) ولی لازماست با آزمایش کمی پل با نل  – دیویدسون  تایید گردد

روش کنترل کیفی :

جهت کنترل کیفی از سرم کنترل منفی و مثبت موجود در کیت استفاده می شود

روش محاسبه :

محدوده مرجع :

محدوده هشدار و بحرانی در جایی که لازم باشد :

مدا خلگرها :

از سرم غیر لیپمیک و غیر همولیز وغیر آلوده استفاده شود مثبت کاذب با نمونه ها با آلودگی با کتریایی گزارش شده است  

منابع :

بروشور کیت