تست PT و INR

 همچنین وارفارین به عنوان یک داروی ضد انعقاد که در بیماران با سابقه سکته قلبی استفاده میشود با اثر روی همین راه انعقادی اثر خود را اعمال میکند بنابراین تست PT در بررسی کلیه این موارد کاربرد دارد.  در این تست از خون سیتراته استفاده میشود. سیترات ضد انعقادی است که با حذف کلسیم از محیط مانع از انعقاد خون میشود. پس از سانتریفیوژ پلاسما را با tissue factor که از حیوانات به دست میاید مجاور کرده و زمان انعقاد را اندازه میگیرند که چیزی بین 15-10 ثانیه میباشد. تست PT در کنار اندکسی به نام International Normalized Ratio ارزشمند میباشد. در واقع به دلیل تفاوت بین شرکت های تولید کننده فاکتور  بافتی برای استاندارد کردن PT از اندکس INR استفاده میشود. این اندکس توسط شرکت های تولید کننده فاکتور بافتی از طریق فورمول زیر محاسبه میشود.


{INR}= (\frac{PT_{test}}{PT_{normal}}) ^ {ISI}

International Sensitivity Index که به اختصار ISI نامیده میشود اندکس حساسیت فاکتور بافتی تولید شده توسط هر شرکت میباشد که عملکرد این فاکتور را در مقایسه با تولیدات سایر شرکت ها مقایسه میکند. 

زمان پروترومبين ( PT ) :

مسير خارجي انعقاد را ارزيابي ميكند و به صورت زماني در حدود 14 ـ 12 ثانيه ، يا درصد طبيعي و يا بصورت INR  بيان مي شود . INR  طبيعي كمتر از 1.2 مي باشد . حساسيت عمده آزمونِ PT ، وابسته به فاكتورهاي 5 و 7 مي باشد كه كوتاهترين نيمه عمر را دارند ( به ترتيب 12 ساعت و 6 ساعت )  و براي بررسي مصرف وارفارين ، بيماري هاي كبدي و كمبود ويتامين K   حساسيت بيشتري نسبت به آزمون PTT دارند .

زمان نسبي ترومبوپلاستين ( PTT ) :

مسير داخلي انعقد را ارزيابي مي كند و كفايت فاكتورهاي XII ، HMWK ، PK ، XI ، IX  و VIII را بررسي مي نمايد . زمان نرمال در حدود 43 - 35  ثانيه مي باشد .

هر دو فاكتور PT و PTT   ، مسير مشترك انعقادي ( يعني بعد از فعال شدن فاكتور X ) را بررسي مي نمايند .

در صورت مشاهده اختلال در هركدام از آزمون هاي PT و يا PTT   بهتر است آزمون مخلوط سازي هم انجام گيرد . در اين روش حجم مسوي از پلاسماي نرمال به پلاسماي بيمار اضافه مي شود . چنانچه PT و PTT پس از مخلوط شدن با پلاسماي سالم ، همچنان غيرطبيعي باشد ، نشانه وجود يك مهاركننده انعقادي ( آنتي بادي ) و يا هپارين مي باشد .

زمان ترومبين :                                                                                                                    

در اين آزمون با اضافه كردن ترومبين به نمونه ، باعث تبديل فيبرينوژن به فيبرين مي گردند. در اين آزمون تنها فاكتور فيبرينوژن و يا فاكتورهاي مهاركننده احتمالي مسير تبديل فيبرينوژن به فيبرين مانند مصرف هپارين ، يا DIC ارزيابي مي گردد ( DIC  ، هپارين و يا كمبود فيبرينوژن باعث طولاني شدن تست TT مي گردد . )  زمان طبيعي TT حدود 11 ثانيه است . لازم به توضيح است كه انجام TT  به عنوان آزمون غربالگري انعقاد معمول و مفيد نيست و در زماني كه PT و PTT  هر دو طولاني است ، تست ‏‏TT جهت تعيين علت اختلال انعقادي مفيد است.

ارتباط بين اختلالات هموستاتيك ثانويه و اختلالات آزمون هاي انعقادي

طولاني شدن PTT  بدون خونريزي باليني :

كمبود فاكتورهاي XII ، HMWK ، PK

طولاني شدن PTT همراه با خونريزي نادر يا خفيف :                                                                        كمبود فاكتور XI

طولاني شدن PTT همراه با خونريزي شديد و مكرر :

كمبود فاكتور VIII و IX و يا بيماري كبدي پيشرفته كبدي و مزمن

طولاني شدن PT  :                                                                                                                     كمبود فاكتور VII

كمبود ويتامين K   زودرس

مصرف وارفارين

بيماري كبدي ( در مراحل اوليه بيماري )

طولاني شدن PT  و PTT :

كمبود فاكتور X ، V يا II

كمبود ويتامين k ، ديررس

مصرف وارفارين

طولاني شدن TT   :                                                                                      

 خونريزي خفيف يا نادر : آفيبرينوژنمي

 خونريزي شديد و مكرر : ديس فيبرينوژنمي

 تجويز هپارين يا استرپتوكيناز

 DIC

طولاني شدن PT يا PTT كه با پلاسماي طبيعي اصلاح نشود :                                                                          هپارين

آنتي بادي هاي مهاركننده فاكتورهاي انعقادي

حلاليت لخته در اوره 5 مولار :                                                                                                    كمبود فاكتور XIII

مهاركننده ها يا نقص اتصالات جانبي

ليز سريع لخته :                                                                                                                مهاركننده آلفا 2 پلاسمين

بيماري هاي خونريزي دهنده كه آزمون هاي انعقادي در آنها طبيعي هستند عبارتند از :

  • - كمبود فاكتور XIII
  • - كمبود خفيف فاكتورهاي 8 و 9
  • - پورپوراي سالمندان
  • - كمبود ويتامين C
  • - آميلوئيدوز
  • - كمبود مهاركننده آلفا2 پلاسمين
  • - كمبود مهاركننده فعال كننده هاي پلاسمينوژن ( PAI-1 )
  • - تلانژكتازي ارثي خونريزي دهنده
  • - سندرم اهلر دانلس
  • - پورپوراي هنوخ شوئن لاين

هنگامي كه PT و PTT نرمال مي باشند اما شك قوي به خونريزي وجود دارد از تست حلاليت لخته در اوره 5 مولار استفاده مي شود .

علل ايجاد كننده آنتي بادي عليه فاكتورهاي انعقادي :

  • - دوران پس از زايمان
  • - اختلالات اتوايميون مانند SLE
  • - مصرف داروهايي مانند پني سيلين و استرپتومايسين
  • - افراد سالمند
  • - 20-10% از مبتلايان به هموفيلي شديد كه تزريق مكرر پلاسما داشته اند .

موضوعات مرتبط: هماتولوژي

تاريخ : سه شنبه ۱۳۹۰/۰۹/۰۸ | 1:15 AM | نویسنده : محسن آزاد |